Αν και Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας έχει θέσει ως στόχο για το 2010 το 90% των παιδιών να είναι ελεύθερα τερηδόνας, στη χώρα μας οι προβλέψεις δεν είναι τόσο αισιόδοξες.
Κεντρικό ρόλο σε αυτό έχει το πόσο νωρίς αρχίζουν τα παιδιά το βούρτσισμα, καθώς και η συχνότητα βουρτσίσματος, όπως θα συζητηθεί στην ημερίδα με θέμα «Η σημασία της εκπαίδευσης για τη στοματική υγιεινή των παιδιών», που διοργανώνεται στο ξενοδοχείο Μεγάλη Βρετανία, την Τρίτη 4 Νοεμβρίου.
Σύμφωνα με μελέτη της Ελληνικής Οδοντιατρικής Ομοσπονδίας το 2007, σε συνεργασία με την Παγκόσμια Οδοντιατρική Ομοσπονδία (FDI), το πρόβλημα στην προσχολική ηλικία είναι ιδιαίτερα σοβαρό. Τα στοιχεία δείχνουν ότι, στην προσχολική ηλικία:
- 36% των παιδιών έχει ήδη τερηδονικές βλάβες
- Ο δείκτης DMFT (αριθμός τερηδονισμένων, σφραγισμένων ή βγαλμένων από τερηδόνα δοντιών) αυξάνει δραματικά από 0,05 στη ηλικία των 2 ετών σε 3 στην ηλικία των 6
- Τα παιδιά της προσχολικής ηλικίας παρατηρείται ότι δεν πηγαίνουν συχνά στον οδοντίατρο και όσα έχουν πάει, ξεκίνησαν αργά σε ηλικία 3,5 ετών, την στιγμή που η επίσημη οδηγία είναι η πρώτη επίσκεψη να γίνεται στην ηλικία του 1 έτους
- 7 στα 10 παιδιά ξεκινάνε αργά το βούρτσισμα, δηλαδή μετά την ηλικία των 2 ετών, ενώ λιγότερα από 3 στα 10 παιδιά βουρτσίζουν τα δόντια τους 2 φορές την ημέρα
- Ιδιαίτερα ανησυχητικό είναι το γεγονός ότι οι περισσότερες μητέρες που ρωτήθηκαν δεν γνώριζαν τις αιτίες που προκαλούν την τερηδόνα.
Πέραν του βαθμού γνώσης των γονέων για τη στοματική υγιεινή των παιδιών που πρέπει να αυξηθεί, ιδιαίτερη σημασία για την προαγωγή της στοματικής υγείας έχει ο ρόλος του γονιού ως «μοντέλου» για την μίμηση καλών συνηθειών.
Οι μηχανισμοί που λειτουργούν στη μίμηση των γονέων ως προς τις συνήθειες της στοματικής υγείας, σύμφωνα με την ψυχολόγο Υγείας, Φρόσω Τζιντζηροπούλου, είναι οι εξής:
«Τα παιδιά μαθαίνουν πολλά πράγματα με την παρατήρηση της συμπεριφοράς των γονιών χωρίς να λάβουν κάποια εξωτερική ενίσχυση. Όταν, όμως, ενισχυθούν μετά από την εκτέλεση μιας συμπεριφοράς αυξάνεται η πιθανότητα επανεμφάνισής της. Έτσι, ένα παιδί που το επιβραβεύουμε και το ενθαρρύνουμε όταν πλένει τα δόντια του, είναι πιο πιθανό να τα πλύνει και την επόμενη φορά».
Επειδή το βούρτσισμα των δοντιών απαιτεί συνέπεια, προγραμματισμό και πειθαρχία θα πρέπει να συνδυαστεί με κάτι θετικό για να υπάρξει ευχάριστη σύνδεση. Σε αυτό θα μπορούσε να συντελέσει:
- η χρήση προϊόντων για τη στοματική υγιεινή τα οποία να είναι ελκυστικά και προσαρμοσμένα στην ηλικία του παιδιού
- η χρήση ενισχυτών-κινήτρων όπως υλικές αμοιβές (αυτοκόλλητα, παιχνίδια, κ.λπ.) και κοινωνικές αμοιβές (έπαινος, αγκαλιά, χάδι)
- ειδικά προνόμια και δικαιώματα, αλλά και
- ο συνδυασμός της στοματικής υγιεινής με μια σειρά από ευχάριστες δραστηριότητες στις οποίες συμμετέχουν γονείς και παιδιά μαζί (π.χ. πλένουν γονέας και παιδί μαζί τα δόντια τους, αγοράζουν μαζί οδοντόβουρτσα και οδοντόκρεμα).
Σύμφωνα με τον παιδοδοντίατρο-επιστημονικό συνεργάτη του Πανεπιστημίου Αθηνών, Ανδρέα Αγουρόπουλο, «σήμερα είναι επιστημονικά τεκμηριωμένο ότι βούρτσισμα των δοντιών με φθοριούχο οδοντόκρεμα, που περιέχει τουλάχιστον 1000 ppm φθορίου, δυο φορές την ημέρα, βοηθάει στην μείωση της τερηδόνας. Ιδιαίτερα για τα παιδιά, το βούρτσισμα των δοντιών είναι πιο αποτελεσματικό όταν αυτό γίνεται με επίβλεψη από τους γονείς και η αποτελεσματικότητα αυτή εξαρτάται από την προσοχή και την φροντίδα του επιβλέποντα».
Στοιχεία για την τερηδόνα
- Η οδοντική τερηδόνα είναι μια μολυσματική ασθένεια η οποία προκαλεί την αφαίρεση των αλάτων των σκληρών οδοντικών ιστών και στην συνέχεια την αποδόμηση του οργανικού υποστρώματος τους, με αποτέλεσμα την δημιουργία κοιλοτήτων στο δόντι.
- Η ύπαρξη της τερηδόνας σε νεαρή ηλικία αποτελεί ισχυρό προγνωστικό παράγοντα για την εμφάνιση της νόσου στην ενηλικίωση.
- Τα παιδιά που πάσχουν από σοβαρές τερηδόνες έχουν χαμηλότερο δείκτη σωματικής ανάπτυξης και βάρους σε σχέση με υγιή παιδιά της ίδιας ηλικίας.
Οδηγίες για σωστό βούρτσισμα
- Τα παιδιά χρειάζεται να μάθουν από νωρίς να φροντίζουν το χαμόγελό τους. Μια καλή συνήθεια είναι οι γονείς να βουρτσίζουν τα δόντια τους παρέα με τα παιδιά τους, πρωί και βράδυ.
- Είναι σημαντικό το παιδί να μάθει να βουρτσίζει χωριστά τα πάνω και τα κάτω δόντια και να ακολουθεί μια σειρά ώστε να φτάσει μέχρι και το τελευταίο δόντι, για ένα ολοκληρωμένο και σωστό βούρτσισμα
- Για τα μπροστινά δόντια, δείξτε του να κινεί την οδοντόβουρτσα από τα ούλα προς τα δόντια, ενώ για το πίσω μέρος των δοντιών του καλό είναι να μάθει να χρησιμοποιεί την οδοντόβουρτσα κάθετα
- Ανανεώστε την οδοντόβουρτσα του παιδιού κάθε 3 μήνες, όπως συμβουλεύουν οι ειδικοί. Γιατί μετά το διάστημα αυτό, η οδοντόβουρτσα έχει φθαρεί και δεν πληροί τους κανόνες υγιεινής
- Αν το παιδί πέρασε ένα κρυολόγημα ή επέστρεψε από την κατασκήνωση, αλλάξτε την οδοντόβουρτσά του, για να αποφύγετε τη μεταφορά μικροβίων
- Δείξτε στο παιδί πώς να καθαρίζει με νήμα τα μεσοδόντια διαστήματα
- Πηγαίνετε το παιδί σας τακτικά στον οδοντίατρο για φθορίωση και έλεγχο της στοματικής του υγείας
- Προτιμήστε έναν ειδικευμένο παιδοδοντίατρο, ώστε η εμπειρία της επίσκεψης να είναι ευχάριστη για το παιδί.
ΠΗΓΗ: in.gr