Του Πρωτ. Γεωργίου
Σούλου
Επειδή
τα τελευταία χρόνια στην πατρίδα μας γίνεται μεθοδικά προσπάθεια να υποβαθμισθεί και να εξαλειφθεί η Εθνική συνείδηση του
ελληνικού λαού, ιδίως μεταξύ των νέων, θα θέλαμε να ασχοληθούμε με τον κίνδυνο
της απώλειας ή της νοθείας του μέγιστου αυτού αγαθού, μακριά από κάθε
τάση φυλετισμού ή σωβινισμού, αλλά με γνώμονα την κοινή καταγωγή, την κοινή
γλώσσα, την θρησκεία και τα κοινά ήθη
και έθιμα, τα οποία υπήρξαν πάντα τα ενωτικά στοιχεία του ελληνικού Έθνους.
Τα χαρακτηριστικά της εθνικής συνείδησης
είναι το όμαιμο, το ομόγλωσσο, τα κοινά των θεών ιδρύματα, το ομότροπο και η συναίσθηση
αυτών. Η ανάπτυξη των ανωτέρω
χαρακτηριστικών της Εθνικής συνείδησης, η καλλιέργεια δηλαδή της φιλοπατρίας,
πρέπει να είναι από τις κύριες επιδιώξεις, όχι μόνο του λαού, αλλά και των κυβερνώντων
την Χώρα ταύτην.
Εθνική συνείδηση είναι η γνώση και το βίωμα της
ιδιαίτερης φύσης του Έθνους στο οποίο ανήκουμε, η συνείδηση όλων των
χαρακτηριστικών γνωρισμάτων που αποτελούν το Έθνος, η γνώση του λαϊκού και
φυλετικού χαρακτήρα, του πολιτισμού και της ιστορίας του, επιπλέον η συνείδηση
του ότι ανήκουμε στο ίδιο Έθνος και των υποχρεώσεών μας προς αυτό.
Η
Εθνική συνείδηση των Ελλήνων πηγάζει από την αρχαιότητα και ήταν ευτύχημα το γεγονός ότι η πνευματική
ηγεσία του Ελληνισμού είχε συναίσθηση της Εθνικής αυτής συνείδησης. Η Εθνική
συνείδηση του Αριστοτέλη ήταν η αιτία που δημιούργησε τον στρατηλάτη Μέγα Αλέξανδρο,
αλλά και του Πλάτωνα, που διδάσκει την κοινή καταγωγή των Ελλήνων. Οι Έλληνες
μεταξύ τους λέει, είναι οικείοι και συγγενείς, ενώ με τους βαρβάρους είναι
άσχετοι και ξένοι. «Φημί γαρ το μεν Ελληνικόν γένος οικείον είναι και συγγενές, τω δε
βαρβαρικώ οθνείον τε αλλότριον» (Πολιτεία 470γ).
Οι
βασικές προϋποθέσεις για την καλλιέργεια της Ελληνικής Εθνικής συνείδησης,
είναι η γνώση της ιστορίας και του λαϊκού μας πολιτισμού.
Μεγάλης
σημασίας είναι η επίδραση της ορθόδοξης παράδοσης για να αποφεύγονται νοθεύσεις
και αρνήσεις της Εθνικής συνείδησης, οι οποίες παρατηρήθηκαν τα τελευταία
χρόνια με την υλιστική θεώρηση της ιστορίας, το λαϊκισμό στη γλώσσα και στην
πολιτιστική παράδοση. Ο Γρηγόριος ο Θεολόγος συνιστά: «την Πατρίδα τίμησον τη αρετή
βοήθησον αυτή».
Καθίσταται
ολοφάνερο ότι στους σημερινούς χαλεπούς καιρούς που διανύουμε πρέπει να
αναπτυχθεί και να καλλιεργηθεί η Εθνική μας συνείδηση και ταυτότητα. Το αρχαίο
πνεύμα και η ορθοδοξία συνιστούν την Εθνική μας ταυτότητα, ως ειδοποιό διαφορά
μεταξύ της Πατρίδας μας και των άλλων πατρίδων.
Η
Ελληνική ιστορία με τον ανεκτίμητο πλούτο της Εθνικής κληρονομιάς, με
οικουμενικό χαρακτήρα αποδείχθηκε «πρότυπο» και για άλλους λαούς. Για μας τους
Έλληνες αποτελεί το ερέθισμα για μια επιπλέον πραγματική αυτογνωσία, ως
προϋπόθεση για ένα σωστό εθνικό προσανατολισμό, για τόνωση του υγιούς
πατριωτισμού και ομαλή ένταξη των νέων στην Εθνική αλλά και οικουμενική
κοινότητα, σύμφωνα με τα δοκιμασμένα για το Έθνος μας Ελληνορθόδοξα ιδεώδη.
Η γνώση
της Εθνικής μας ιστορίας και ολόκληρη η εθνική μας κληρονομιά θα μας κρατήσει
ως φυλή αλώβητη και θα είναι φάρος στην ευρωπαϊκή και την ευρύτερη οικουμενική
κοινότητα.
Τα τελευταία χρόνια η Ελληνική Κοινωνία
μαστίζεται από πολυποίκιλες κρίσεις. Οι αξίες και οι ιδέες κλυδωνίζονται και
επιχειρείται η αλλοτρίωση της Εθνικής και πολιτιστικής φυσιογνωμίας. Όλα αυτά έχουν
ως αποτέλεσμα τη μείωση της εθνικής συνείδησης. Οι Έλληνες ξεχνούν γρήγορα
ύψιστα ιστορικά γεγονότα και ηρωικές πράξεις των προγόνων τους και αυτό θα
οδηγήσει στη λήθη της ιστορικής μνήμης για τα επιτεύγματα της φυλής μας στην
τρισχιλιετή διαδρομή της. Γιατί λαός χωρίς ιστορική μνήμη δεν δύναται να
δημιουργήσει ούτε αντάξιο παρόν, πολύ δε περισσότερο δεν θα είναι σε θέση να
δημιουργήσει τις προϋποθέσεις ενός ευτυχέστερου μέλλοντος.
Η ιστορική μνήμη, η εθνική και
θρησκευτική μας ταυτότητα -ειδικά για μας τους Ορθοδόξους Έλληνες- η Παράδοση,
η Γλώσσα, η έννοια του Έθνους και του εθνικού συμφέροντος αποτελούν στοιχεία
απαραίτητα για την επιβίωσή μας. Παρά τις σειρήνες της παγκοσμιοποιήσεως όλοι
οι λαοί προτάσσουν την εθνική τους ιδιαιτερότητα. Το Έθνος, ως έννοια, ως ιδέα,
ως βίωμα, ως ζωντανή πραγματικότητα παραμένει πρωταρχικός παράγων της
κοινωνικής και της διεθνούς εξελίξεως. Τα Έθνη δεν πέθαναν, όπως θα ήθελαν οι
πάσης φύσεως διεθνιστές.
Αξίζει και πρέπει να μην ξεχνάμε τον
Ηρόδοτο, ο οποίος μας διδάσκει τα χαρακτηριστικά διατηρήσεως της εθνικής
συνειδήσεως και ταυτότητας, που είναι το όμαιμον, το ομόγλωσσον, τα κοινά των
Θεών ιδρύματα και το ομότροπον.
1)
Το όμαιμον, η κοινή καταγωγή, υπήρξε ανέκαθεν ενωτικό στοιχείο του
Ελληνισμού. Σήμερα οφείλουμε να καλλιεργήσουμε τον υγιή πατριωτισμό και την
ιστορική μας συνείδηση, μακριά από κάθε τάση φυλετισμού και σωβινισμού, αλλά
παράλληλα καταπολεμώντας κάθε αίσθημα εθνικής μειονεξίας και ηττοπάθειας.
2)
Το ομόγλωσσον εκ πρώτης όψεως μας προβληματίζει, διότι η ελληνική γλώσσα
είναι μοναχική μέσα στην ευρωπαϊκή οικογένεια. Δεν ανήκει σε κάποια από τις
μεγάλες συνομοταξίες γλωσσών. Όμως οι πολιτικές αλλαγές στην Ανατολική Ευρώπη
μας επιτρέπουν να αντικρίσουμε και να αξιοποιήσουμε μία νέα πραγματικότητα.
Πολλά εκατομμύρια Ορθοδόξων της Αν. Ευρώπης, υποψήφια μέλη -νωρίτερα ή
αργότερα- της Ευρωπαϊκής Ενώσεως, χρησιμοποιούν το βυζαντινογενές κυριλλικό
αλφάβητο. Ρώσοι, Ουκρανοί, Σέρβοι, Βούλγαροι κ.α. ανήκουν γλωσσικά μεν στην
σλαβική οικογένεια, αλλά το αλφάβητό τους είναι ελληνογενές. Το σπουδαιότερο,
όμως, μέλημά μας είναι εμείς οι ίδιοι οι Έλληνες να γνωρίζουμε καλά την γλώσσα
μας και να διδασκόμαστε και τις παλαιότερες μορφές της, γιατί χωρίς αίσθηση
γλωσσικής συνέχειας, δεν οικοδομείται η ιστορική συνέχεια.
3)
Τα κοινά των Θεών ιδρύματα, δηλαδή η θρησκεία, ως συνδετικό στοιχείο των
Ελλήνων από τα προχριστιανικά χρόνια, πολύ δε περισσότερο μετά την διάδοση της
Χριστιανικής Αληθείας. Σε δύσκολες στιγμές, όταν χανόταν ακόμη και η γλώσσα, η
Ορθόδοξη Εκκληαία διαφύλαττε το εθνικό φρόνημα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα οι
τουρκόφωνοι Καππαδόκες επί Τουρκοκρατίας. Έμειναν προσηλωμένοι στο Γένος, διότι
δεν απώλεσαν την Ορθόδοξη Πίστη τους. Ο δε κορυφαίος Άγγλος Βυζαντινολόγος Σερ
Στίβεν Ράνσιμαν παρατηρεί ότι στη διάρκεια της Τουρκοκρατίας η Ορθόδοξη Εκκλησία
κατόρθωσε να επιβιώσει και μαζί της επεβίωσε και ο ελληνικός λαός.
4)
Το ομότροπον, τα κοινά ήθη και έθιμα. Πέραν των καθαρώς λαογραφικών
στοιχείων η παράδοσή μας διασώζει ζωογόνα στοιχεία στην απάνθρωπη εποχή, που
ζούμε. Ιδιαιτέρως επισημαίνεται ο ρόλος του οικογενειακού θεσμού. Παρά την
αύξηση των διαζυγίων η οικογένεια παραμένει η σπονδυλική στήλη της κοινωνίας
μας και η διατήρηση του ρόλου της θα βοηθήσει την αποφυγή ακραίων φαινομένων
ηθικής και εθνικής παρακμής.
Δεν είναι πάντοτε εύκολο να αντισταθούμε
στα αρνητικά φαινόμενα, με τα οποία ξεκινά η τρίτη χιλιετία. Όμως έχουμε οδηγό
την ελληνορθόδοξη Παράδοση και την Ιστορία του Γένους μας, που μας διδάσκουν
την ελπίδα και την αισιοδοξία. Θα καλλιεργήσουμε την ιστορική μνήμη και την
εθνική μας συνείδηση και για την δική μας και για τις επόμενες γενεές. Και θα
έχουμε ως σύμβουλό μας τον Κωστή Παλαμά, που διδάσκει:
«Κι αν είναι
πλήθος τ’ άσχημα
Κι αν είναι τ’
άδεια αφέντες
Φτάνει μια
σκέψη, μια ψυχή
Φτάνεις εσύ κι
εγώ φτάνω»
Και εμείς είμαστε πολύ περισσότεροι από
ένας. Φτάνει να το πιστέψουμε και να μην αφήσουμε τους κάθε λογής
αυτοαποκαλούμενους «προοδευτικούς» να οδηγούν και να καθοδηγούν τον Ελληνικό
λαό στον σκοταδισμό, με δίχως ταυτότητα και δίχως Εθνική συνείδηση.
Θα αναφέρω τις δηλώσεις του Μίκη μας,
που λέει πως «Όταν φοβάσαι να πεις ότι αγαπάς την πατρίδα σου κι όταν -ακόμα
χειρότερα την ξεπουλάς- αυτό είναι ραγιαδισμός» και «Όταν δεν φοβάσαι να πεις ότι
την αγαπάς και έχεις το θάρρος να το βροντοφωνάξεις, αυτό δεν είναι εθνικισμός,
είναι πατριωτισμός!». Ενώ σε άλλο σημείο αναρωτιέται: «Πώς να είμαι
«κοσμοπολίτης» όταν με όλα αυτά τα μυθεύματα κάποιοι επιδιώκουν να
ακρωτηριάσουν την πατρίδα μου;»
Ο Μίκης μας, και πάλι θα μιλήσει, για
όλους μας: «Όταν βλέπω την υπόθεση αυτή της ειρηνικής συνύπαρξης των λαών μας να
γίνεται πρόσχημα στα χέρια κάποιων σκοτεινών δυνάμεων που εκμεταλλεύονται τους
λαούς και το τελικό αποτέλεσμα είναι να κινδυνεύει αυτή τη στιγμή η εδαφική
ακεραιότητα της πατρίδας μου, δεν είναι δυνατόν να μην αντιδράσω με όλες μου
τις δυνάμεις».
Συνεπώς, ως Έλληνες απόγονοι του
Αριστοτέλη και του Πλάτωνα, του Ομήρου και του Ηροδότου, του Σολωμού, του
Κάλβου, του Κωστή Παλαμά, του Μακρυγιάννη, του Κολοκοτρώνη, του Παπαφλέσσα, του
Αθανασίου Διάκου, του Ρήγα Φεραίου, του Ιωάννου Καποδίστρια του Παύλου Μελά,
καθώς και πολλών πατέρων της Εκκλησίας και πολλών άλλων φωτεινών παραδειγμάτων,
που μας άφησαν παρακαταθήκη το υψηλό αίσθημα της Εθνικής συνείδησης, έχουμε
καθήκον και υποχρέωση να αντισταθούμε στις ισοπεδωτικές τάσεις του υλισμού και
του ευδαιμονισμού, καθώς και στις αρνητικές πτυχές της παγκοσμιοποίησης, πορευόμενοι
προς την τρίτη, μετά Χριστόν, χιλιετία,
με ενότητα πίστεως και αισθήματα φιλοπατρίας και Εθνικής συνειδήσεως.
Απαιτείται λοιπόν, να είμαστε συνειδητοί
πολίτες, συνειδητοί απόγονοι του
πολιτισμού που φέρουμε και που δεχθήκαμε. Και να καταδειχθούμε άξιοι πρόγονοι
για τους επιγόνους μας. Να είναι συνειδητή η φιλόπατρις στάση μας, σταθερή η
απόφασή μας, και βαθιά η πεποίθησή μας
πως ο καθένας μας πρέπει να κάνει το χρέος του. Οποιαδήποτε στιγμή κι αν το
συνειδητοποιήσει. Ποτέ δεν είναι αργά για να αγαπήσουμε τις ρίζες μας. Για να
μην ξεραθούμε ολότελα.
.jpg)
