ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΙΝΔΙΚΤΙΩΝΟΣ
Του Πρωτοπρεσβυτέρου Γεωργίου Σούλου
Σήμερα 1η
Σεπτεμβρίου, η Εκκλησία μας εορτάζει την
Αρχή της Ινδικτιώνος, δηλαδή την αρχή του νέου Εκκλησιαστικού έτους. Ο
όρος Ινδικτιών προέρχεται από την λατινική λέξη «indictio», η οποία σημαίνει
ορισμός. Δηλαδή την έναρξη του εκκλησιαστικού έτους. Ο όρος προήλθε από την
συνήθεια των Ρωμαίων αυτοκρατόρων να ορίζουν δια θεσπίσματος για διάστημα
δεκαπέντε ετών το ποσόν του ετησίου φόρου, που εισέπρατταν αυτήν την εποχή, για
την συντήρηση του στρατού. Κατ’ επέκταση καθιερώθηκε να ονομάζονται ινδικτιώνες
και οι δεκαπενταετείς αυτοί κύκλοι που άρχισαν επί Καίσαρος Αυγούστου, τρία
χρόνια πριν από την γέννηση του Χριστού.
Η Εκκλησία,
μας διδάσκει ότι ο χρόνος είναι δώρο του Θεού και ότι δεν πρέπει τον ξοδεύουμε,
σε ανομίες και αμαρτίες, αλλά να τον αξιοποιούμε σε πορεία συνάντησης με τον Θεό
και αγάπης με τον συνάνθρωπο. Συναθροιζόμαστε οι πιστοί «επί το αυτό», δια να αναπέμψουμε
δοξασίες και ευχαριστίες προς τον ένα Τριαδικό Θεό, ο οποίος υπάρχει προ των
αιώνων και στέλνει τις ευλογίες του κάθε εποχής στα κτίσματά του. Ο ίδιος ο
Χριστός ανοίγει τις θύρες του νέου έτους και μας προσκαλεί να τον ακολουθήσουμε
και να γίνουμε μέτοχοι της αιωνιότητάς του. Υμνούμε και ευχαριστούμε το Θεό διηγούμενοι τα μεγαλεία
του Θεού, διότι ο Θεός δημιούργησε τον κόσμο εκ του μηδενός με σοφία και
μεγαλοπρέπεια για τον άνθρωπο. Την ίδια ώρα που ευχαριστούμε για τη δύση του
ήλιου ταυτόχρονα δοξολογούμε το Θεό, διότι δεχόμαστε και την ανατολή της νέας
ημέρας.
Την ώρα της δύσης
του ηλίου τελείται ο Εσπερινός της ημέρας, που ψάλλεται ο επιλύχνιος ύμνος «Φως
ιλαρόν άγιας δόξης, αθανάτου Πατρός, ουρανίου, αγίου, μάκαρος, Ιησού Χριστέ.
Ελθόντες επί την ηλίου δύσιν, ιδόντες φως εσπερινόν, υμνούμεν Πατέρα, Υιόν και
Άγιον Πνεύμα Θεόν…». Στην ακολουθία του Εσπερινού βιώνουμε, όχι μόνο την
απλή ωρολογιακή δύση της ημέρας, αλλά ταυτόχρονα προσδοκούμε την παρουσία του
ιλαρού φωτός του Πατρός, του Υιού και του Αγίου Πνεύματος στη ζωή μας. Δεν μας
αφήνει δηλαδή η Εκκλησία να ζήσουμε την κατάθλιψη του χρονικού τέλους της ημέρας.
Για την ημέρα
της Ινδικτιώνος, ο Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης γράφει στον Συναξαριστή του:
«Πρέπει να ηξεύρωμεν, αδελφοί, ότι η του Θεού αγία Εκκλησία εορτάζει
σήμερον την Ινδικτιώνα, διά τρία αίτια:
«Πρώτον, επειδή και αυτή είναι αρχή του χρόνου. Διά τούτο
και κοντά εις τους παλαιούς Ρωμάνους πολλά ετιμάτο αυτή εξ αρχαίων χρόνων.
Ινδικτιών δε κατά την ρωμαϊκήν, ήτοι λατινικήν γλώσσαν, θέλει να ειπή ορισμός.
Δεύτερον εορτάζει ταύτην η Εκκλησία,
επειδή και κατά την σημερινήν ημέραν, επήγεν ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός μέσα
εις την Συναγωγήν των Ιουδαίων, και εδόθη εις αυτόν το Βιβλίον του Προφήτου Hσαΐου, καθώς γράφει ο Ευαγγελιστής
Λουκάς (Λουκ. δ΄). Tο οποίον Βιβλίον ανοίξας ο Κύριος, ω του θαύματος! ευθύς
εύρε τον τόπον εκείνον, ήτοι την αρχήν του εξηκοστού πρώτου κεφαλαίου του Hσαΐου, εις το οποίον είναι γεγραμμένον
διά λόγου του τα λόγια ταύτα: «Πνεύμα Κυρίου επ’ εμέ, ου ένεκεν έχρισέ με,
ευαγγελίσασθαι πτωχοίς απέσταλκέ με, ιάσασθαι τους συντετριμμένους την καρδίαν,
κηρύξαι αιχμαλώτοις άφεσιν και τυφλοίς ανάβλεψιν, αποστείλαι τεθραυσμένους εν
αφέσει, κηρύξαι ενιαυτόν Κυρίου δεκτόν».
Τρίτον η
Εκκλησία του Χριστού κάμνει σήμερον ενθύμησιν της Ινδίκτου, και εορτάζει την
αρχήν του νέου χρόνου: ήγουν, ίνα διά μέσου της υμνωδίας και ικεσίας, οπού
προσφέρομεν εις τον Θεόν εν τη εορτή ταύτη, γένη ο Θεός ίλεως εις ημάς, και
ευλογήση τον νέον χρόνον, και χαρίση τούτον εις ημάς ευτυχή και γεμάτον από όλα
τα σωματικά αγαθά. Kαι ίνα φωτίση τας διανοίας μας, εις το να περάσωμεν όλον
τον χρόνον καθαρώς και με αγαθήν συνείδησιν, και εις το να ευαρεστήσωμεν τω
Θεώ, με την φύλαξιν των εντολών του. Kαι ούτω να τύχωμεν των εν Oυρανοίς αιωνίων αγαθών».
Σήμερα 1ηΣεπτεμβρίου, όλη η εκκλησιαστική
ακολουθία, εκτός εκείνης που αναφέρεται και στους άλλους αγίους που συνεορτάζουμε,
όπως τον όσιο Συμεών τον Στυλίτη, τις άγιες σαράντα γυναίκες μάρτυρες, αποτελεί
στην πραγματικότητα μία ευχή, που ευλογεί ο Κύριος τη νέα χρονιά: «Κύριε ευλόγησον
τον στέφανον του ενιαυτού της χρηστότητός Σου». Δηλαδή, δώσε Χριστέ μας τη
χάρη Σου, ώστε να ζήσουμε με ειρήνη και ομόνοια, ακολουθώντας τις άγιες εντολές
Σου.
Είναι πολύ σημαντικό το γεγονός ότι η Εκκλησία μόνο με τον
τρόπο αυτό θεωρεί ότι υπάρχει ευλογία στον κόσμο, ώστε να βρισκόμαστε «εν
ομονοία και ειρήνη» και τηρούμε τις άγιες εντολές του Θεού. Η προτεραιότητα
του συντονισμού μας με το θέλημα του Θεού, η πραγματοποίηση, όπως σημειώνουν οι
ύμνοι σήμερα, των αιτημάτων του «Πάτερ ημών», για να έχουμε την ευλογία
του Θεού, δεν σημαίνει βεβαίως υποτίμηση και υποβάθμιση και των οικονομικών
μεγεθών, διότι χωρίς αυτά δεν μπορεί ο άνθρωπος να επιβιώσει σ’ αυτόν τον κόσμο. Σημαίνει ότι τα
οικονομικά δεν έχουν την προτεραιότητα. Το πρώτο στη ζωή μας είναι το «ελθέτω
η βασιλεία Σου», όπως άλλωστε δίδαξε την ορθή ιεράρχηση των πραγμάτων ο
ίδιος ο Κύριος λέγων «ζητείτε πρώτον την βασιλείαν του Θεού και την
δικαιοσύνην Αυτού και ταύτα πάντα προστεθήσεται υμίν».
Ευχόμεθα σε όλους τους αναγνώστες μας, όπως «γένη
ο Θεός ίλεως εις ημάς, κατά τον νέον Ενιαυτόν». ΑΜΗΝ!