 : Requiem Mozart 3/6 (Χορωδία Δήμου Κερκ/ων)){kind=link}
 : Requiem Mozart 2/6 (Χορωδία Δήμου Κερκ/ων)){kind=link}
 : Requiem Mozart 1/6 (Χορωδία Δήμου Κερκ/ων)){kind=link}
: Ακάθιστος Ύμνος 2010 (απόσπασμα 7/7)){kind=link}
 6/7){kind=link}
 5/7){kind=link}
 2/7){kind=link}
: Τη Υπερμάχω (Ακάθιστος Ύμνος 1/7)){kind=link}
.jpg)
Χαίρε Ιεραρχών η Τριάς
ΕΟΡΤΗ ΤΩΝ ΤΡΙΩΝ ΙΕΡΑΡΧΩΝ
Κυριακή 30η Ιανουαρίου 2011
Του Πρωτ. Γεωργίου Σούλου
Το σημερινό αναστάσιμο φως της του Κυρίου ημέρας της 30ης του μηνός Ιανουαρίου του Σωτηρίου έτους 2011, εκλαμπρύνεται και ομολογείται, συνδοξολογείται και συνεορτάζεται με τους «Τρεις Μεγίστους Φωστήρας, της Τρισηλίου Θεότητος, ου μην αλλά, και της ορθόδοξης θεολογίας, της χριστιανικής φιλοσοφίας, της οικουμενικής παιδαγωγίας, της θυσιαστικής διακονίας, της οιακόστροφης ποιμαντορίας, τους εραστές του λόγου και της μελιρρύτου ποιητικής μεγαλουργίας, «Βασίλειον τον Μέγαν και τον Θεολόγον Γρηγόριον συν τω κλεινώ Ιωάννη τω την γλώτταν χρυσορρήμονι», συνελθόντες εδώ και τώρα, με ύμνους και με λόγους ας τιμήσουμε, γιατί και Αυτοί, για μας πάντοτε ενδιαφέρονται.
Όντως οι τρεις αυτοί μεγάλοι Πατέρες της Εκκλησίας, οι Τρεις Ιεράρχες, συγκαταλέγονται ανάμεσα στους θεμελιωτές της χριστιανικής πίστης και της ορθόδοξης θεολογίας, με οικουμενική διάσταση και προοπτική, ως προς την ιστορική της παρουσία, διότι κατά κύριο λόγο, οι Τρεις Ιεράρχες είναι αυτοί που συνέδεσαν την πίστη και τη θεολογία, με τον πολιτισμό και την παιδεία στην καθημερινή ζωή των ανθρώπων.
Η σημαντικότητα της σημερινής εορτής, είναι η σύνδεση των Τριών Ιεραρχών, με την Παιδεία και ιδιαίτερα με την Ελληνική Παιδεία, δηλαδή, με την καλλιέργεια του πνεύματος και της γνώσης, μέσα από τις αισθήσεις και τις εμπειρίες του ανθρώπινου νου, στην ιστορία του και στον πολιτισμό του.
Αυτή η σύνδεση των Τριών Ιεραρχών με την εορτή των Γραμμάτων και της Ελληνικής Παιδείας, δεν πρέπει να θεωρείται, ως ένα νεωτεριστικό ιδεολόγημα ή ως ένας εθνοκεντρικός συμβολισμός, αλλά ως κάτι το βαθύτερο και ουσιαστικότερο. Ως απόρροια, δηλαδή, μιας βαθύτερης πνευματικής και πολιτισμικής σχέσης και όχι σε αυτή την πορεία της μεταμοντέρνας κοινωνίας μας, του «παγκόσμιου οικουμενικού χωριού», που δεν αναγνωρίζεται πλέον ως λόγος η ύπαρξη της αντικειμενικής και απόλυτης Αλήθειας, αλλά θεοποιείται η υποκειμενικότητα και σχετικοποιείται ακόμα και αυτή η οντολογική πραγματικότητα.
Και το ερώτημα που τίθεται είναι: Πώς θα πάμε μπροστά, πώς θα προοδεύσουμε, όταν σκεπτόμαστε μόνο ωφελιμιστικά και χρησιμοθηρικά; Όταν έχουμε αποκτήσει μια νοοτροπία που διαποτίζει όλο το είναι της ζωής μας, αναπόφευκτα επηρεάζει και την Παιδεία, αφού πλέον επενδύουμε, σε μια τεχνοκρατική και χρησιμοθηρική εκπαίδευση, η οποία αποθεώνει την ποσοτική πληροφόρηση και την εργαλειακή γνώση, ως μοχλούς προσωπικής και κοινωνικής ανάπτυξης, μιας ανάπτυξης που παραγνωρίζει επικίνδυνα την κριτική σκέψη και την πνευματική καλλιέργεια, με αποτέλεσμα, να αλλοιώνεται και να αλλοτριώνεται η ταυτότητα και η ιστορική συνείδηση αυτής της Χώρας και του λαού της με έναν πολιτισμό οικουμενικής εμβέλειας.
Είναι γεγονός, ότι οι μεγάλες μορφές της ιστορίας δεν ανήκουν μόνο στους λαούς από τους οποίους προέρχονται, αλλά σε όλο τον κόσμο και η παρουσία του πνεύματός τους είναι διαχρονική και οικουμενική. Συνεπώς και οι μεγάλες πατερικές μορφές της Εκκλησίας και η θετική τους συμβολή στην ιστορία και τον πολιτισμό ανήκουν σε όλο τον κόσμο, γιατί το έργο τους έχει καθολική σημασία και οικουμενική σπουδαιότητα.
Η ελληνικότητα και η ορθόδοξη χριστιανική πίστη απετέλεσαν για όλους τους Πατέρες της Ορθοδοξίας και ιδιαίτερα για τους Τρεις Ιεράρχες τους βασικούς άξονες της οικουμενικότητάς τους.
Οι Τρεις Ιεράρχες δεν εξέφρασαν μόνο μια βαθιά πίστη, ούτε απλώς διέθεταν μια γόνιμη θεολογική σκέψη, αλλά ήσαν άριστοι γνώστες της ουσιαστικής ελληνικής σοφίας και παιδείας. Μιας Παιδείας που δεν σημαίνει κατάκτηση γνώσεων, αλλά καλλιέργεια της ανθρώπινης ψυχής, κυρίως με την αγωγή των νέων και των παιδιών, ώστε «ομοιωθήναι Θεώ κατά το δυνατόν ανθρώπου φύσει. Ομοίωσις δε ουκ άνευ γνώσεως, η δε γνώσις ουκ εκτός των διδαγμάτων», διδάσκει ο Μέγας Βασίλειος (Ε.Π.Μ. 32,69Β).
Για τους Τρείς Μεγάλους Πατέρες της Εκκλησίας, ουσία της παιδείας είναι η αγωγή και δεν νοείται αγωγή χωρίς «πνευματικά μαθήματα» και «επιμέλεια ψυχής»: «Ότι των οικείων αμελούμεν παίδων, και των μεν κτημάτων αυτών επιμελούμεθα, της δε ψυχής αυτών καταφρονούμεν, εσχάτης ανοίας πράγμα» (Ε.Π.Μ. 51,327), προειδοποιεί ο Χρυσόστομος, ο οποίος, ως γνωστό, υπήρξε από τους άριστους μαθητές του μεγάλου Δασκάλου της Αντιοχείας Λιβάνιου.
Το ενδιαφέρον των Τριών Ιεραρχών, για την κατά Χριστόν αγωγή της ψυχής, δεν υποτιμά τη σημασία των γνώσεων ή την σπουδαιότητα των γραμμάτων. Απλά ιεραρχούν τις ανάγκες του ανθρώπου, δίνοντας έμφαση πρώτα στο πνεύμα και μετά στο σώμα, πρώτα η αγωγή και μετά η γνώση.
Ο Ιερός Χρυσόστομος θέλοντας να προλάβει ενδεχόμενες παρεξηγήσεις, λέγει: «…μη τις νομιζέτω νομοθετείν αμαθείς τους παίδας γίνεσθαι…Ου κωλύων παιδεύειν λέγω, αλλά κωλύων εκείνοις μόνοις προσέχειν». (Ε.Π.Ε. 28, 518-20), ενώ αλλού λέγει: «Η παιδεία μετάληψις αγιότητος εστι» (Ε.Π.Ε. 25, 282). Να τι ύψος αλλά και τι νόημα δίνουν στην Παιδεία οι «μυσταγωγοί της Παιδείας, οι Μέγιστοι Τρεις Ιεράρχες.
Ο Μέγας Βασίλειος και ο Γρηγόριος ο Θεολόγος είναι γνωστοί στην πατερική θεολογία, ως μεγάλοι συστηματικοί και δογματικοί θεολόγοι. Κατ’ αυτόν τον τρόπο οι Τρεις Ιεράρχες, αποδείχθηκαν οι πλέον κατάλληλοι θεμελιωτές της σύζευξης της ελληνικής παιδείας με τα διδάγματα της χριστιανικής και δη της ορθόδοξης θεολογίας. Στους Τρεις Ιεράρχες συναντούμε το συνδυασμό του ορθού λόγου και της ορθής πίστης. Έχουμε τη ζεύξη και τη σύνθεση των μεγάλων πνευμάτων της αρχαιοελληνικής σοφίας με τον αποκαλυπτικό χριστιανικό λόγο της Αγίας Γραφής και της πατερικής παράδοσης.
Η Ανατολή και η Δύση συναντώνται στη ζωή και στο έργο των Τριών Ιεραρχών, οι οποίοι θήτευσαν και μεγαλούργησαν σ’ αυτόν τον ελληνοχριστιανικό διπολισμό και προέβαλαν στην ιστορία την ελληνορθόδοξη παιδεία.
Προσέγγισαν, δηλαδή, το χώρο της παιδείας και της ζωής του ανθρώπου με ιερότητα και καταπιάστηκαν με υπευθυνότητα στα σπουδαιότερα προβλήματα της εποχής τους, διότι δίδασκαν «Τον δε παιδεύοντα, ου διά ρημάτων μόνον, αλλά διά πραγμάτων παιδεύειν χρή», λέει ο Ιερός Χρυσόστομος (Ε.Π.Ε.14,554).
Ο Χριστιανισμός, ως πρόταση ζωής και ιστορίας, ιδιαίτερα στην ορθόδοξη οικουμενική του διάσταση και προοπτική, είναι σύνθεση των υγιών στοιχείων του ελληνισμού με τον σωτηριολογικό στόχο της διδασκαλίας του αναστημένου Χριστού. Αυτό σημαίνει, ότι δεν μπορεί να κατανοηθεί και να βιωθεί σωστά η ορθοδοξία, χωρίς και τα δύο αυτά μεγέθη, που είναι ο Ελληνισμός και ο Χριστιανισμός.
Ο μεγάλος ακαδημαϊκός δάσκαλος π. Γεώργιος Φλωρόφσκυ, αν και Ρώσος στην καταγωγή, τονίζει με έμφαση, ότι η Ορθόδοξη θεολογία και το ορθόδοξο πνευματικό ήθος δεν είναι δυνατό, να κατανοηθούν σωστά έξω και πέρα από τη θαυμαστή σύνθεση του ελληνικού και του χριστιανικού στοιχείου και δίδασκε και ερμήνευε το Χριστιανισμό περισσότερο ως εμπειρία ζωής και λιγότερο ως θρησκευτικό φαινόμενο. Αυτήν ακριβώς την αλήθεια δίδαξαν πρώτοι με ένα γόνιμο και οικουμενικό πνεύμα οι Τρεις Ιεράρχες.
Γι’ αυτό ακριβώς η δημιουργική τους παρέμβαση και η προσφορά τους στα θέματα Παιδείας είναι καθοριστική και καταλυτική. Μελέτησαν τα Αρχαία Ελληνικά κείμενα και δίδαξαν στους νέους πώς να ωφελούνται από αυτά. Διακήρυξαν ότι σκοπός της παιδείας είναι πρωτίστως η διάπλαση ήθους, η διαμόρφωση ανθρωπίνων χαρακτήρων, εξ ου και ο όρος :μόρφωση.
Στα κείμενά τους ομιλούν για την ουσιαστική αγωγή της ψυχής, για την καλλιέργεια του πνεύματος, για το σωφρονισμό του ανθρώπου και των λαών. Σκοπός της Παιδείας είναι «η της ψυχής αγωγή», η αυτοεξέταση και η αυτογνωσία, στην ουσιαστική της μορφή, το «γνώθι σ’ εαυτού την φύσιν», λέγει ο Μ. Βασίλειος. Ο δε ιερός Χρυσόστομος λέγει, ότι «η κατ’ ουσίαν παιδεία δεν γίνεται δια ρημάτων μόνον, αλλά και δια πραγμάτων». Δηλαδή, δεν παράγεται παιδεία με ωραία μεθοδολογική διδασκαλία από εμάς τους δασκάλους, χωρίς την έμπρακτη συμπεριφορά μας και την αγάπη μας στους μαθητές μας. Αλλά, και ο άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος είναι πιο σκληρός και πιο απαιτητικός, ως προς τη συνέπεια λόγων και έργων από τους φορείς της παιδείας και της αγωγής. «…μισώ διδάγματα οις ενάντιος ο βίος είναι».
Σεβαστοί πατέρες και συλλειτουργοί, αγαπητοί μου χριστιανοί!
Η ιστορία, αλλά και η καθημερινή πράξη στη ζωή αποδεικνύει, την ορθή σκέψη των Τριών Ιεραρχών, καθώς και την ορθολογική εκτίμηση της γόνιμης και θετικής παρέμβασής τους σε όλα τα επίπεδα της κοινωνικής, της πνευματικής, της πολιτισμικής και της εκκλησιαστικής ζωής. Η επιλογή των Τριών Ιεραρχών για τον εορτασμό των Ελληνικών και των Χριστιανικών Γραμμάτων κατανοείται από τη σύνθεση της προσφοράς του έργου τους. Η σημερινή εορτή των Τριών Ιεραρχών, σημαίνει πάνω απ’ όλα πληρότητα στη σύνθεση και στη συνεννόηση. Οι πνευματικές τους παρακαταθήκες είναι πολυτιμότατα κεφάλαια, διότι υπενθυμίζουν σε όλους μας, ότι η αυτονόμηση του ανθρώπου από το Θεό, η πνευματική λοξοδρόμηση, είναι η γενεσιουργός αιτία, όχι μόνο της προσωπικής, αλλά και της κάθε πολυεπίπεδης κρίσης, που βιώνουμε διαχρονικά ως κοινωνία.
Τιμούμε, λοιπόν, με ευθύνη και καθήκον τους Τρεις Ιεράρχες, που διακρίθηκαν και αναγνωρίστηκαν παγκοσμίως, ως πρότυπα ανανέωσης και αναμόρφωσης σε όλα τα επίπεδα του κοινωνικού και του πολιτισμικού χώρου και διέδωσαν και διέσωσαν ταυτόχρονα στην οικουμένη το πνεύμα της ελληνικής σοφίας και της ελληνικής σκέψης. Ακράδαντη πίστη τους ήταν ότι δεν σώζει, ούτε λυτρώνει, ο επικριτικός, τυπολατρικός, φαρισαϊκός, πολιτικός, τεχνοκρατικός και φιλοσοφικός λόγος, αλλά μόνο ο Υιός και Λόγος του Θεού.
Η μνήμη των Τριών Ιεραρχών δεν είναι μόνο γιορτή της Εκκλησίας, είναι γιορτή αφιερωμένη και στην Ελληνική Παιδεία μια Παιδεία, η οποία έχει θεμελιώδεις αξίες και απύθμενη ιερότητα, και δεν έχει κανείς το δικαίωμα να μη σέβεται και περισσότερο δεν έχει τα δικαίωμα κανείς, να τη βεβηλώνει, με πράξεις και ενέργειες, που αλλοιώνουν και αλλοτριώνουν το ήθος και το περιεχόμενο της, καθώς τονίζει και ο Άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος, λέγοντας «μισώ διδάγματα, οις ενάντιος ο βίος είναι».
Αποδίδουμε σήμερα τιμή στους προφήτες, στους διδασκάλους και στους θεμελιωτές της οικουμενικής αναγνώρισης της διαχρονικής Ελληνικής σοφίας, του διαχρονικού Ελληνικού πνεύματος, του διαχρονικού Ελληνικού ιδεώδους, καθώς και της άχρονης και εκ Θείας Αποκαλύψεως Χριστιανικής Διδασκαλίας.
Τιμούμε σήμερα εν ύμνοις και λόγοις Τους Τρεις Μεγίστους Φωστήρας της Τρισηλίου Θεότητος».
Τιμούμε σήμερα εν ύμνοις και λόγοις «τους την οικουμένην ακτίσι δογμάτων θείων πυρσεύσαντας».
Τιμούμε σήμερα εν ύμνοις και λόγοις «τους μελιρρύτους ποταμούς της σοφίας».
Τιμούμε σήμερα εν ύμνοις και λόγοις «τους την κτίσιν πάσαν θεογνωίαν νάμασιν καταρδεύσαντας».
Τιμούμε σήμερα εν ύμνοις και λόγοις «Βασίλειον τον Μέγαν και τον Θεολόγον Γρηγόριον συν τω κλινώ Ιωάννην τω τη γλώτταν χρυσορήμονι».
Τιμούμε σήμερα εν ύμνοις και λόγοις και θα είμαστε «Πάντες οι των λόγων αυτών ερασταί»
Τιμούμε, τέλος σήμερα εν ύμνοις και λόγοις διότι, «Αυτοί, τη Τριάδι υπέρ ημών πρεσβεύουσιν νυν και αεί και εις τους αιώνας των αιώνων». ΑΜΗΝ!
Οι έννοιες "σοφία" και "λόγος" στον Ντοστογιέφσκι
- Φιοντόρ Μ. Ντοστογιέφσκι
ΟΙ ΕΝΝΟΙΕΣ «ΣΟΦΙΑ» ΚΑΙ «ΛΟΓΟΣ» ΣΤΟΝ Φ. ΝΤΟΣΤΟΓΙΕΦΣΚΙ
Του Πρωτ. Μιχαήλ Καρδαμάκη
Η κατανόηση των όρων σοφία και λόγος στο έργο του Φ. Ντοστογιέφσκι γίνεται μέσα από την προσέγγιση της ορθόδοξης παράδοσης της οποίας ήταν εραστής. Ο ανθρώπινος λόγος δεν είναι ανυπόστατος, αλλά λόγος σοφίας• και η σοφία του είναι η σοφία του σαρκωθέντος Ιησού Χριστού. Σοφία και λόγος στον συγγραφέα μας ανάγονται στο μυστήριο της καρδιάς ως το καθολικό κέντρο του ανθρώπου και της ζωής.
Φιοντόρ Μιχαήλοβιτς Ντοστογιέφσκι
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)
ΦΙΛΙΚΑ ΙΣΤΟΛΟΓΙΑ
-
Σκέψεις με ερέθισμα τα απογραφικά στοιχεία του 2021 - Η περίπτωση των Σιναράδων - Η δημοσίευση των επίσημων τελικών αποτελεσμάτων της απογραφής μόνιμου πληθυσμού από την ΕΛΣΤΑΤ, αποκάλυψε μια πικρή πραγματικότητα για το χωριό της καταγ...